Fijn om te weten

Partneralimentatie verkort naar 5 jaar

Zeven jaar na hun eerste aankondiging pakken VVD, D66 en PvdA alsnog het plan op om de duur van de partneralimentatie na een echtscheiding te verkorten van twaalf tot vijf jaar. Uitzonderingen gelden in hun wetsvoorstel alleen als er jongere kinderen zijn of als de minst verdienende partner de AOW-leeftijd nadert en daardoor weinig kans heeft om betaald werk te vinden. Het plan maakt grote kans op een meerderheid in de Tweede Kamer.

De huidige alimentatieregels liggen de laatste jaren onder vuur in de Tweede Kamer. Toen al stelden de drie partijen vast dat de regels archaïsche trekjes hebben. Ze dateren uit de tijd dat een van de huwelijkspartners als regel geen of een kleine baan had en ook na de scheiding nog langdurig financieel afhankelijk bleef van de ex-partner. In andere sociale wetgeving, van de WW en de bijstand tot de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen, zijn in de afgelopen jaren prikkels ingevoerd om de uitkeringsontvanger aan te moedigen tot het zoeken van werk. Alleen in de alimentatie ontbreekt zoiets nog.

VVD, D66 en PvdA kondigden hun poging tot aanpassing van de regels in 2011 aan. De partijen vinden het ‘niet meer uit te leggen’ aan mensen waarom ze tot in lengte van jaren in het onderhoud van hun ex-partner moeten blijven voorzien. 'Degene die ontvangt doet niets, terwijl de ander kromligt’, vatte oorspronkelijk initiatiefnemer Ard van der Steur, toen nog Tweede Kamerlid, zijn motivatie samen namens de VVD.

Intussen vragen de partijen veel geduld van de betalende ex-partners. Toen hun wetsvoorstel er in 2015 daadwerkelijk was, stuitte dat op felle kritiek van de Raad van State – het belangrijkste adviesorgaan bij nieuwe wetgeving. Die wees erop dat gelijkheid tussen mannen en vrouwen op de arbeidsmarkt een mooie gedachte is maar nog lang geen feit: daardoor kunnen schrijnende situaties ontstaan onder – met name – vrouwen, die na een scheiding niet in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Ook verwierp de Raad de claim dat het nieuwe stelsel simpeler is en tot minder rechtzaken zal leiden.

In antwoord op die kritiek benadrukken de initiatiefnemers nu dat er twee uitzonderingscategorieën zijn. Na een huwelijk dat vijftien jaar of langer duurde en waarbij de partner de AOW-leeftijd binnen tien jaar na de scheiding bereikt, geldt straks nog tien jaar recht op alimentatie. Als er kinderen onder de twaalf jaar in het spel zijn, blijft de huidige alimentatietermijn van twaalf jaar van kracht. Voor de berekening van de hoogte van de alimentatie introduceren de partijen een nieuw systeem. Het uitgangspunt is dat de betalende ex-partner altijd meer moet overhouden dan de ontvangende.

De drie partijen lijken te kunnen rekenen op steun van een Kamermeerderheid. De PVV deed eerder zelf een poging tot een nog striktere beperking van de regels en zou de drie al aan voldoende zetels kunnen helpen.